Vĩnh Châu mùa hành tím

Vĩnh Châu là một huyện miền duyên hải thuộc tỉnh Sóc Trăng. Phía đông và nam giáp với biển Đông, phía tây giáp Bạc Liêu, phía bắc giáp huyện Mỹ Xuyên và Long Phú cũng thuộc tỉnh Sóc Trăng. Bờ biển Vĩnh Châu dài 43 km, đa phần là biển bồi với mức bồi lấn biển hàng năm từ 50 - 80 mét. Có biển là một lợi thế để Vĩnh Châu khai thác và phát triển tiềm năng nuôi trồng và đánh bắt thủy hải sản.

Tuy nhiên, sản xuất nông nghiệp gặp nhiều khó khăn vì đất đai nhiễm mặn, thiếu nguồn nước ngọt để cung cấp cho cây trồng... Có lẽ vì vậy mà từ xưa, nông dân Vĩnh Châu đã chú trọng phát triển nghề trồng rau màu các loại như củ cải trắng, đậu phộng, đậu xanh, ớt... trên các vùng đất giồng pha cát, trong đó chủ yếu là củ hành tím. Hiện nay, hành tím được trồng tập trung ở ba xã ven biển là Vĩnh Châu, Vĩnh Hải và Lạc Hòa với gần 5.000 hecta gieo trồng mỗi năm.

Hành tím có tên khoa học là Allium Ascalonicum, bắt nguồn từ chữ Ascalon - tên của một thị trấn ở miền Nam Palestin, nơi mà các nhà khoa học cho là nguồn gốc xuất xứ của giống hành này. Ở Vĩnh Châu, chưa ai biết giống hành tím được trồng từ khi nào. Mọi người thường gọi nó là "hành tàu", bởi nó được người Hoa trồng từ rất sớm. Gặp được đất phù hợp, "hành tàu" đã phát triển mạnh cho đến ngày nay.

Vĩnh Châu là một trong ba khu vực có diện tích sản xuất hành lớn nhất nước. Ngoài Vĩnh Châu, thì đó là Quảng Ngãi và vùng ngoại thành Hà Nội.

Phương pháp canh tác hành tím khá đơn giản. Trước tiên là tạo luống có bề cao 10 cm, ngang khoảng 60 - 70 cm, tức là vừa bằng khoảng phun nước của vòi sen - loại vòi chuyên dùng của nông dân trồng hành ở Vĩnh Châu. Tưới nhiều hay ít còn tùy thuộc vào thời tiết và độ tuổi của cây. Hành tím là một loại cây sợ nắng và dễ bị sâu hại.

Để giữ vững chất lượng hành, hiện nay, nông dân Vĩnh Châu chủ yếu sử dụng hai loại truyền thống của bà con người Hoa là giống "tùa coóng" và "sài coóng". Tùa coóng là giống chỉ có 2 - 3 củ trong một gốc, củ hànhcó màu tím đậm, chắc, to và bóng mượt. Sài coóng thì cho từ 4 củ trở lên trong một gốc, củ nhỏ hơn nhưng năng suất cao hơn.

Ở Vĩnh Châu, mùa thu hoạch kéo dài từ trước Tết Nguyên đán đến tháng tư năm sau. Có thể nói, thời điểm thu hoạch là lúc đông vui nhất. Hầu như mọi người trong gia đình, từ trẻ đến già đều có thể tham gia giúp đỡ lẫn nhau. Người nhổ hành ngoài ruộng, bó thành từng bó lớn để chuyển về nhà. Ở sân nhà, trẻ em và phụ nữ phân loại hành và bó lại từng bó nhỏ, khoảng hai kg/bó, để tiện bán cho thương lái.

Thời điểm này cũng là mùa thu mua của các doanh nghiệp chuyên doanh hành tím. Tùy theo thị trường tiêu thụ tại Nhật Bản hay Indonesia mà các doanh nghiệp này công bố số lượng thu mua và thỏa thuận giá với bà con. Tuy nhiên, hành tím có thể lưu giữ trong nhà đến một, hai tháng sau vẫn không hư nên bà con nông dân có thể chủ động điều chỉnh giá bán mà không sợ bị ép giá.

Hành tím đã giúp đời sống người dân Vĩnh Châu khá lên so với nhiều năm trước. Tuy vẫn còn nhiều khó khăn vì chưa ổn định được giá thành sản phẩm, nhưng bà con vẫn yên tâm sản xuất bởi hiện nay nhu cầu của thị trường rất lớn, nhất là thị trường xuất khẩu sản phẩm tươi qua Nhật Bản và Indonesia.

Hiện nay, nhiều doanh nghiệp tư nhân đã tham gia vào thị trường xuất khẩu hành, khiến cho nhịp độ sản xuất của bà con Vĩnh Châu sôi động hẳn lên. Ba HTX rau củ của Vĩnh Châu đã ra đời ở ba xã có vùng chuyên canh hành, giúp bà con kinh doanh và xây dựng thương hiệu "hành tím Vĩnh Châu". Đặc biệt là năm vừa qua, Phòng Kinh tế huyện Vĩnh Châu đã vận động thành lập được "CLB hành tím Vĩnh Châu". Thành viên Ban Chủ nhiệm gồm xã viên các HTX và doanh nghiệp chuyên thu mua hành. CLB tạo điều kiện cho nhà nông, nhà quản lý và nhà kinh doanh gặp gỡ, trao đổi, tạo sự hiểu biết lẫn nhau để cùng bình ổn giá, bảo vệ thương hiệu của mình.

Hành tím Vĩnh Châu gắn liền với đời sống người đồng bằng, bởi không chỉ là một loại gia vị chứa nhiều tinh dầu, hoạt chất có lợi cho sức khỏe, mà hành còn là loại dược phẩm chữa trị rất hiệu quả nhiều chứng bệnh dân gian như cảm cúm, nhức đầu, sổ mũi, nhiễm trùng đường ruột v.v..., những bệnh mà ngày xưa, ông bà gọi là bệnh do "sơn lam chướng khí" gây nên. Hiện nay, nhân dân ta thường dùng hành để chế biến thức ăn và ăn tươi như làm dưa hành, ngâm giấm... Thường xuyên dùng hành trong ẩm thực hàng ngày không những làm cho khẩu vị chúng ta thơm ngon hơn, mà còn có thể ngừa được một số bện thông thường mà không cần dùng thuốc. Thật có lợi!

Ngày nay, nước ta đã hội nhập với nền kinh tế thế giới. Hướng sản xuất sạch và an toàn là tiêu chí mới mà bà con cần sớm áp dụng để sản phẩm hành tím Vĩnh Châu có cơ hội xuất khẩu được nhiều hơn, giá cũng cao hơn khi đến được với những thị trường lớn như châu Âu, châu Mỹ... Khi cả làng nghề cùng quyết tâm thực hiện theo hướng dẫn của ngành nông nghiệp tỉnh nhà thì ngày đó chắc chắn sẽ không còn xa.

( Theo songcuulong)